КАПІТАН
Вы самі
Жывыя засталіся выпадкова.
ВІЁЛА
Мой бедны брат! Дык, можа быць, і ён...
КАПІТАН
О так, і, каб суцешыць вас, скажу вам:
Калі на рыфах карабель разбіўся,
І вы з той групкай, хто паспеў саскочыць
У лодку, апынуліся на хвалях,
Ваш брат — я бачыў сам,— не разгубіўся:
Ён, прывязаўшыся вяроўкай к мачце,
Таўшчэзнай і нятонучай, адчайна
Пусціўся плыць. Адважны чалавек:
Якая б ні спасцігла небяспека,
Надзей не траціць; гэткі быў ваш брат.
Я час ад часу бачыў, покуль мог,
Як ён з вяршыняў хваль ныраў у прорвы
I то знікаў, то зноў з’яўляўся зверху,
Падобны Арыёну на дэльфіне.
ВІЁЛА
Вось залаты за добрую навіну.
(Дае яму дукат.)
Маё уратаванне акрыляе
Ўва мне надзею, што і брат, магчыма,
Жывы застаўся. О, калі ж бы так!..
Тваё паведамленне ў пэўнай меры
Дае падставу для такой надзеі.
Табе знаёмая мясцовасць гэта?
КАПІТАН
О, так, сіньёра. Тры гадзіны ходу
Адсюль да месца, дзе я нарадзіўся.
ВІЁЛА
Хто ж уладарыць тут?
КАПІТАН
Высакародны
Паходжаннем і чулы сэрцам герцаг.
ВІЁЛА
А як яго завуць?
КАПІТАН
Арсіна.
ВІЁЛА
Як?
Арсіна! Мне даводзілася чуць
Ад бацькі гэтае імя. Здаецца,
Ён нежанаты быў тады.
КАПІТАН
О, так.
Ён і цяпер, напэўна, нежанаты.
Калі лічыць, дык не прайшоў і месяц,
Як я адплыў адсюль; тады ў народзе
Шапталіся — вядома ж, просты люд
Пагаварыць аматар пра вялікіх,—
Што герцаг закаханы ў прыгажуню —
Алівію-суседку.
ВІЁЛА
Хто яна?
КАПІТАН
Дачка памерлага нядаўна графа,
Дзяўчына — з прыгажуняў прыгажуня.
Якісьці час была пад апякунствам
Свайго ж браценніка, нашчадка графа.
Нашчадак скора ўслед пайшоў за бацькам;
Яна, асірацелая, ў жалобе
Па двух нябожчыках, а больш па брату,
Зраклася ўцех зямных і адзінока
Жыве пустэльніцай.
ВІЁЛА
Ах, калі б мне
Наняцца да яе хоць пакаёўкай,
Але пры ўмове, каб ніхто не ўведаў.
Хто я і што, пакуль для высвятлення
Не прыйдзе зручны момант.
КАПІТАН
Не, сіньёра,
Курс — не па компасе. Яна ніколі
Прымаць сабе паслуг не дазваляе
Не толькі ад людзей нязнатных родам,
А і ад герцага.
ВІЁЛА
Мне імпануе
Твая манера, капітан, трымацца.
Хоць часта пад прывабным знешнім бляскам
Прырода тоіць гніль, такой заганы
Ў табе я не знаходжу. Мне здаецца,
Што ўсё ў табе — характар і душа —
Адпавядаюць выпраўцы адменнай
Марскога воўка і прыгажуна.
Прашу цябе — я заплачу не скупа,—
Не гавары нікому, хто і што я,
I памажы мне так пераадзецца,
Каб знешні выгляд быў візітнай карткай
Маіх намераў. Я хачу наняцца
Да герцага ў прыслугі. Ну, напрыклад,
Рэкамендуй мяне да іх на службу
Як еўнуха. Я згодна, і павер —
Я ўмею пець, іграць на інструментах,
I дагаджаць ва ўсім змагу як трэба.
Што будзе, тое будзе, марачок,
Адно прашу: пра мой намер — маўчок!
КАПІТАН
Дзе будзе еўнух, будзе і нямы.
Дык, значыць, вы — не вы і мы — не мы!
ВІЁЛА
Вось дзякуй! Ну, вядзі.